jam maken, bewaren, en de beste recepten

Aardbeien, kersen, blauwe bessen en meer klein zomerfruit is er nu in overvloed. Maak er jam van, dan geniet je tot in de winter van de zomer!

Jam is een heerlijke manier om fruit lang te bewaren. De hoge suikerconcentratie zorgt voor een onaangename omgeving voor micro-organismen en verandert de jam in een zoete lekkernij. Van elke fruitsoort kan jam worden gemaakt maar niet elke soort werkt even  gemakkelijk mee. Goeie jam valt en staat bij de vorming van een gel. Die ontstaat alleen bij de juiste hoeveelheid pectine, suiker, en zuur in combinatie met een goede timing van de kooktijd.

Het pectine-verhaal

In fruit, vooral in de schillen en pitten, zit pectine. Als je fruit kookt komt die pectine vrij. Dat zorgt ervoor dat je jam dikker wordt. Tijdens het afkoelen van de jam vormt de pectine een stevig netwerk dat de jam dik maakt. Je helpt dit stollen door fruit samen met suiker in te koken. Hoe geconcentreerder de suikeroplossing, hoe makkelijker pectineketens bindingen met elkaar aangaan.

De hoeveelheid pectine verschilt per fruitsoort en hoe rijper het fruit, hoe minder pectine. Suiker en zuur – zoals citroensap of citroenzuur – hebben een gunstige uitwerking op de binding van pectine. Door het toevoegen van zuur verander je de elektrische lading van de pectinemoleculen waardoor ze een nóg steviger netwerk kunnen vormen. Resultaat: dikke jam.

Kook fruit met weinig pectine dus samen met wat onrijp fruit, bijvoorbeeld appel of citroen met klokhuis, pitten en schil, dan geleert de jam beter. Je kunt ook geleisuiker nemen in plaats van gewone suiker.

Vind je het niet dik genoeg na het afkoelen? Breng alles weer aan de kook, laat verder inkoken en voeg wat meer zuur toe.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Zoet, zoeter, zoetst!

Als je gewone suiker gebruikt, moet de jam vrij lang inkoken om dik te worden. Dat geldt zeker voor fruit met weinig pectine. De jam kan daardoor behoorlijk zoet worden en een ‘gekookte’ smaak krijgen. Geleisuiker is een mengsel van suiker, pectinepoeder en citroenzuur. Door de extra pectine in deze suiker hoeft de jam minder lang te koken en wordt minder zoet en frisser van smaak. Geleisuiker speciaal heeft nog meer geleerkracht. Jam gemaakt met deze suiker is nog minder zoet én fruitiger van smaak.

Welk fruit leent zich het beste voor jam?

Veel pectine
• kweeperen
• citrusfruit
• aalbessen
• pruimen
• kruisbessen
• zwarte bessen

Weinig pectine
• bananen
• kiwi’s
• abrikozen
• frambozen
• aardbeien
• blauwe bessen
• kersen

Voorraadbeheer

Met een flinke schep suiker erin is jam langer houdbaar. Jam en gelei gemaakt met geleisuiker of gewone suiker bevat meestal minstens 60% suiker. Een ongeopende pot kun je jarenlang bewaren. Jam gemaakt met geleisuiker speciaal bevat veel minder suiker. Een ongeopende pot van deze jam is ± 6 maanden houdbaar. Bewaar geopende potten altijd in de koelkast.

Zelf jam maken: een goed basisrecept

basisrecept jam met gewone suiker
Als je gewone suiker gebruikt, moet de jam vrij lang inkoken om dik te worden. Dat geldt zeker voor fruit met weinig pectine.
naar recept
jam met gewone suiker
basisrecept jam met gewone suiker
Als je gewone suiker gebruikt, moet de jam vrij lang inkoken om dik te worden. Dat geldt zeker voor fruit met weinig pectine.
naar recept
jam met gewone suiker
basisrecept jam met geleisuiker of geleisuiker speciaal
Aardbeien, kersen, blauwe bessen en ander zomerfruit is er nu in overvloed. Maak er jam van, dan geniet je hartje winter ook nog van de zomer. 
naar recept
Sinaasappelmarmelade

Jam maken voor de avonturier

Smaakmakers zoals citrusrasp, vanille, kaneel, kardemom of gember maken een alledaagse aardbeien- of frambozenjam meteen bijzonder. Ook een borrelglaasje rum, whisky of sinaasappellikeur geeft jam direct een extra lekkere kick.

kruidige kersenjam
Jampotten steriliseren voordat je deze kersenjam gaat maken? Verwarm de oven voor op 120ºC. Was jampotten met metalen schroefdeksels of weckpotten af in een sopje, spoel ze af en droog ze goed af. Zet ze op een bakplaat en laat tot gebruik in de oven. Vul de hete potten met jam.
Dit recept is voor voor 2 potten à 250 ml.
naar recept
kersenjam aardbeienjam met balsamico en chia
aardbeienjam met balsamico en chiazaad
Bekijk de zomer eens door een roze bril en serveer scones met jam, ijs en cheesecake in paarse, roze, rode of blauwtinten. Met zacht zoet klein fruit als aardbeien maak je zelf de állerlekkerste aardbeienjam.
Voor 2 potten à 250 ml.
naar recept
kersenjam aardbeienjam met balsamico en chia
chili-jam
Deze sweet & spicy chili-jam smaakt goed bij kaas, zoals manchego, pecorino of deze ricottataart. Bovendien is het goed voor te bereiden: op een koele, donkere plaats blijft de jam zeker 3 maanden goed.
naar recept

Stop je jam in een van deze recepten

rogge-haverrepen met frambozenjam
Heb je iets te vieren, maak dan deze repen die je makkelijk meeneemt en met liefde uitdeelt. De topping van rogge is heerlijk kruimelig en krokant!
naar recept
reuze scone met aardbeien-basilicumjam
In plaats van kleine scones kun je ook één superscone maken, een soort breekbrood, alleen dan nog veel lekkerder. Vooral met een vette lik slagroom en aardbeienjam: het vleugje basilicum frist de jam op.
naar recept
reuze scone
scones met vanilleroom & rabarber-aardbeienjam
Fluweelzachte scones? Neem slagroom in plaats van boter en doe melk in het deeg! Eet de scones vers uit de oven of pak ze in als (moederdag)cadeautje.
Zelf jam maken doe je zo.
naar recept
scones met vanilleroom en rabarber-aardbeienjam
yoghurttrifle met pecan-koffiecrumble en citrus-gemberjam
Heerlijk bitterzoete sinaasappel en laagjes romig-frisse yoghurt in combinatie met knapperige pecan-koffiecrumble: dit is typisch zo'n dessert waar iedereen blij van wordt. Extra fijn: je kunt deze trifle makkelijk van te voren voorbereiden. Probeer ook eens deze Italiaanse trifle met amarettogelei.
naar recept
Yoghurttrifle met pecan-koffiecrumble en citrus-gemberjam delicious.

Nog meer inspiratie

Pluktuin-adressen

De lekkerste jam maak je met zelfgeplukt fruit, en dat kan bij deze adressen:

Nederland

Wageningen

Pluktuin de Bosrand
pluktuindebosrand.nl

Manderveen

De Manderveense aardbei
demanderveenseaardbei.nl 

Abbenes

Van Reeuwijk Fruit & Flowers
zelfplukken.nl

Putten
Pluktuin het Platteland 
pluktuinhetplatteland.nl

Wapse

Pluktuinen Zeldenrust
blauwebessenkwekerij.nl

Amsterdam

Fruittuin van West  
fruittuinvanwest.nl

Udenhout 

Sprankenhof
sprankenhof.com

België

Lembeke

Aveschootshoeve
aveschootshoeve.be

Wielsbeke

O’Bio
o-bio.be

Diksmuide

’t Land van Vlierbos
tlandvanvlierbos.be

TEKST: DOSIA BREWER

Sinaasappelmarmelade