Koken voor de kerstdagen is zo’n beetje het feestelijkste wat er is. De boodschappenlijst van je geliefde kerstrecepten kan je wel dromen of misschien maak je dit jaar wel iets nieuws! Hoe dan ook: koken voor gezelschappen kan puzzelen zijn, zeker wanneer je rekening moet houden met aangepaste voedingspatronen van jouw gasten. Lactosevrij, glutenvrij, zonder vlees of volledig zonder dierlijke producten… Er zijn flink wat mogelijkheden.
Of je de aanpassingen nou uit medische noodzaak moet maken, of dat het juist een vurige voorkeur voor bepaalde ingrediënten betreft: je wil dat iedereen lekker én veilig mee kan genieten van die tafel vol lekkers.
Een kerstdiner koken zonder gluten, zuivel, vlees of andere ingrediënten hoeft helemaal geen hindernisbaan te zijn. We hebben een fijn lijstje voor je gemaakt, zodat jij weet waar je op moet letten tijdens de feestelijke voorbereidingen!
VEGA(N) / LACTOSEVRIJ / GLUTENVRIJ
Vegetariërs eten geen vlees. Dat behelst niet alleen rood vlees: ‘wit’ vlees valt hier ook onder. Kip en kalkoen zijn dus een no go. Sommige vegetariërs eten wel vis en schaaldieren, andere vegetariërs niet. Check dit dus voordat je een menu samenstelt.
Vegans kiezen er voor om alle producten van dierlijke herkomst te laten staan. Zuivel, vlees en vis zijn inkoppertjes, maar houd ook rekening met minder voor de hand liggende ingrediënten als honing, trassi, gelatine, pastasoorten met ei, pesto en worcestershire sauce. Fruit kan een laagje schellak bevatten, wijn kan gefilterd zijn met behulp van dierlijke ingrediënten. Stel daarom veel vragen aan je vegan gast, zo leer je een hoop bij!
Lactosevrij eten doe je door zuivelproducten weg te laten. De meeste zuivelproducten bevatten lactose en zuivel wordt ook veel gebruikt voor vla, pudding, toetjes en gebak. Maar producten kunnen bijvoorbeeld ook melk(poeder) bevatten. Denk aan chocolade, worst, soep en sauzen. Sommige lactosevrije eters verdragen kleine hoeveelheden lactose die in harde kazen aanwezig zijn, anderen helemaal niet. Vraag dit van tevoren aan de mensen die lactosevrij gaan eten.
Glutenvrij mag je als stempel gebruiken wanneer er geen spoortje van de volgende granen in je gerecht zitten: tarwe, spelt, kamut, rogge en gerst. Gebruik ook geen haver als niet op de verpakking staat dat het glutenvrij is, want haver bevat vaak sporen van andere granen. Kruisbesmetting kan van grote invloed zijn, dus spring voorzichtig met gluten om. Soms zit gluten verstopt in producten waar je het niet verwacht. Denk aan sojasaus, (zoet)zuur, bouillonblokjes, friet en chips. Ook wordt het vaak toegevoegd als bindmiddel en zelfs in limonadesiroop kan gluten zitten. Dus check altijd de verpakkingen.
TIP: check van tevoren online op de site van je supermarkt de voedingsinformatie van de ingrediënten die je gebruikt. Ben je in de supermarkt? Check dan nogmaals de verpakkingen. Productinformatie wordt soms aangepast, of ingrediëntenlijsten veranderen.
EEN TELEFOONTJE: check altijd met je gasten en overleg je menu. Dat is op de avond zelf veel relaxter – zowel voor de kok als voor de eters. Voel je daarnaast niet gepasseerd wanneer jouw eter voorstelt om zelf iets mee te nemen: soms is dit de meest ontspannen optie voor iedereen. Geef het ook eerlijk aan wanneer je niet zeker weet of je een maaltijd op de juiste manier kunt bereiden. Kerst zonder problemen met allergenen door komen is ook een hoop waard!
Tips
- Boter en sommige harde kaas bevatten nauwelijks lactose, vraag van tevoren of je gast dit mag hebben.
- Handig: vegan producten hebben vaak een vegan kenmerk op de verpakking staan. Deze producten kun je ook gebruiken voor gasten die lactosevrij eten, want ze bevatten sowieso geen zuivel.
- Vlees, groente, aardappels & kruiden zijn van zichzelf allemaal gluten- en lactosevrij. Houd het dus simpel en voeg niet veel extra ingrediënten toe. Juist in smaakmakers kunnen allergenen verborgen zitten, dus hoe puurder, hoe beter!
- Sommige supermarkten hanteren een glutenvrij logo op producten waar geen gluten in zit. Een icoontje met graan/tarwe is hiervoor de aanduiding.
- Serveer eventuele sauzen, dressings, croutons etc. er het liefst apart bij.
- Bewaar verpakkingen van producten die je gebruikt. Altijd fijn als je gast het nog kan checken.
- Was al je keukengereedschap, pannen en snijplanken goed af voordat je iets gaat bereiden zonder gluten of lactose. Gebruik geen pannen met beschadigingen, hier kunnen allergenen in achterblijven. Verschoon ook de keukendoeken: hier kunnen allergenen in blijven zitten.
- Check bij je gast(en) of het gebruik van de oven of andere apparaten problemen kan veroorzaken: zeker bij gluten kunnen gerechten beter niet in een ‘glutenvolle’ oven bereidt worden.
- Vegan variaties op zuivel vind je inmiddels in de meeste supermarkten, en ze zijn nog lekker ook. Die kun je dus goed gebruiken voor vegetariërs en gasten die geen lactose verdragen, maar eigenlijk voor iedereen aan tafel. Melk, yoghurt, crème fraîche, boter en sommige kaassoorten zijn makkelijk te vervangen door plantaardige versies. Wedden dat de zuiveleters het niet eens door zullen hebben?
