Met deze tips en recepten loodsen we je stap-voor-stap naar een verrukkelijke kerststol. Zo’n donker exemplaar met sappig spijs, rozijnen, bedolven onder een sneeuwwitte laag poedersuiker. Zodra deze stol uit de oven rolt, luidt alleen nog de vraag: hoe eet je ‘m op… Want smeer jij het spijs eroverheen, of laat je het zitten?
10 tips voor de ultieme kerststol
Tip 1: Het juiste bloem
Voor een kerststol heb je bloem nodig met genoeg eiwitten (14 gram eiwitten per 100 gram bloem) voor een goede glutenstructuur en een luchtig kerstbrood. In de winkel heet dit ook wel Amerikaans patentbloem.
Tip 2: wellen
Laat krenten of rozijnen enkele minuten wellen in kokend water. Vervolgens kun je het gedroogde fruit op smaak brengen met rum of een andere likeur zoals Grand Marnier of cognac en aanmaken met citroen- en sinaasappelrasp. Laat dit idealiter een nacht trekken.
Tip 3: ingrediënten op kamertemperatuur
Zorg dat alle ingrediënten op kamertemperatuur zijn, gist is gek op warmte. Verwarm het water of de melk in een steelpan met de gist en de suiker tot het lauwwarm of handwarm is.
Tip 4: bloem + ei + gistmengsel mengen
Maak een kuiltje in de bloem en breek het ei erin. Voeg het lauwe melk-gistmengsel toe. Bestrooi de rand van de bloem met een flinke snuf zout.
Tip 5: kneden
Meng alle ingrediënten, vanuit het midden, met je vingers (of een spatel) goed met elkaar en kneed het mengsel dan met de handen goed door, zodat het soepel wordt. Duw steeds een deel van het deeg met de muis van je hand weg, vouw het terug en herhaal deze beweging. Dit duurt ongeveer 5-10 min.
Tip 6: boter erdoor kneden
Het is belangrijk om eerst een goed deeg te kneden en dáárna pas zachte boter toe te voegen. Kneed het deeg nu zolang, door het telkens weer uit elkaar te duwen en terug te vouwen, totdat het elastisch en soepel aanvoelt en niet meer plakt. Dit duurt ongeveer 8-10 min. Kneed niet langer dan nodig en probeer het deeg niet te warm te maken.
Tip 7: rijzen
Vorm een bol van het deeg, leg in een kom, bestrooi licht met bloem en laat het afgedekt met plasticfolie of een vochtige schone theedoek op een lauwwarme plaats 1 uur rijzen. Het deeg moet minstens verdubbelen in hoeveelheid. Nu is het deeg klaar om een basisbrood van te bakken of er een vulling door te kneden, laat het met vulling nog een uur rijzen.
Tip 8: vulling naar keuze erdoor kneden
Druk het gerezen deeg plat op een dun met bloem bestoven werkblad en verdeel er de vulling naar keuze (zie recept hieronder of de 4 variaties in delicious.kerst) over. Meng de vulling goed door het deeg door het weer goed door te kneden. Vorm het deeg nu tot de gewenste vorm en laat het nogmaals afgedekt 1 uur op een lauwwarme plaats rijzen.
Tip 9: stollen moet je donker bakken
Aldus foodstylist Victor de Launay die ieder jaar stollen bakt als een pro. En besmeer je stol direct na het bakken rijkelijk in met gesmolten boter.
Kerststol 2.0: varieer met spijs
Rudolph’s kerststol recept
ingrediënten
rudolph’s basisrecept voor gistdeeg
- 300 ml water of melk
- 1 zakje gist gedroogd, à 7 g
- 1 el suiker
- 500 g bloem bloem om te bestrooien
- 1 ei
- 250 g boter
kerststol
- 1 x basisrecept gistdeeg
- 40 g suiker
- 25 g roomboter ongezouten
- poedersuiker om te bestuiven
amandelspijs
- 150 g amandelen blank
- 150 g kristalsuiker
- 1 ei
vulling
- 150 g rozijnen
- 120 ml rum
- 100 g amandelen blank
- 1 tl kaneel
- 50 g sinaasappelschil* gekonfijt
- extra nodig: keukenmachine en bakpapier
instructies
- Maal voor het amandelspijs de amandelen en suiker in de keukenmachine fijn. Splits het ei, voeg het eiwit toe en laat draaien tot er een smeuïge amandelspijs ontstaat. Voeg eventueel ook de dooier toe als de spijs te droog is. Vorm van de amandelspijs een lange rol van 30 cm.
- Wel voor de vulling de rozijnen in de rum en laat minimaal 1, maar liever 2 uur intrekken.
- Maak het basisdeeg met melk volgens de stappen 1 t/m 5, maar voeg de extra 40 g suiker toe bij stap 3. Laat het deeg rijzen.
- Kneed alle ingrediënten voor de vulling volgens stap 6 door het deeg. Bestrooi het deeg dun met bloem en rol uit tot een grote ovaal. Leg de rol amandelspijs in het midden en vouw het deeg ruim over het spijs. Leg de stol op een met bakpapier beklede bakplaat, bestrooi licht met bloem en laat onder plasticfolie op een lauwwarme plaats nog 1 uur rijzen.
- Verwarm de oven voor op 180°C. Bak het brood in het midden van de oven in 50-60 min. goudbruin en gaar. Het brood klinkt dan hol als je erop klopt. Smelt de boter en bestrijk de stol ermee en bestuif met poedersuiker.
