Als je gek bent op Zweedse zoetigheden als de kardemummabullar en kanelbullar (zoete broodjes met kardemom of kaneel) of butterkaka voor bij de fika, dan hoort de semla er absoluut bij!
Toch jammer dat ‘de fika’ zich niet laat vervoeren in je reiskoffer, want van het concept van een koffiepauze vergezeld door iets zoets zoals een kaneelbroodje of een semla – wil je natuurlijk geen afscheid nemen bij terugkomst in Nederland.
Fika is overigens meer dan alleen koffie drinken—het is een sociaal moment om te ontspannen, bij te praten met vrienden of collega’s, en even te genieten van het moment. En de Zweden nemen fika héél serieus: het is een vast onderdeel van de dag, zowel op het werk als thuis. Een belangrijk moment dus om even op te laden met goede koffie en iets lekkers, het liefst een semla natuurlijk!
Wat is een semla?
Het ziet eruit als een soort puddingbroodje, maar niets is minder waar, want deze zachte met kardemom gekruide tarwebollen worden niet gevuld met custard, maar met een amandelspijs en slagroom. Het kapje van het brood wordt bovenop de slagroom gelegd als een soort dekseltje, en bestrooid met poedersuiker.
Stukje geschiedenis
Een semla wordt traditioneel gegeten rond Vastenavond (Fettisdagen, oftewel de Zweedse versie van Mardi Gras) en gedurende de late winter. Oorspronkelijk werden ze in warme melk geserveerd (hetvägg-stijl), maar tegenwoordig worden ze meestal gewoon bij de fika met koffie gegeten.
Moderne variaties
Naast de klassieke versie zijn er allerlei creatieve varianten, zoals semla-taarten, semla-wraps en vullingen met pistache, Nutella of andere smaken. Veel bakkerijen experimenteren met nieuwe combinaties. Ook onze eigen culi-redacteur Hester die naar Skåne trok en zich liet inspireren door pure lokale ingrediënten, de gastvrijheid én overweldigende natuur. Zij bedacht een hartige semla!
Hartige semla
Kookgerei
- ook nodig: standmixer met deeghaak of handmixer met deeghaken, spuitzak, staafmixer met hakbakje
Ingrediënten
- 60 ml volle melk
- 5 g gedroogde gist
- 30 g kristalsuiker
- 1 el venkelzaad, gevijzeld
- 165 g bloem + extra om mee te bestuiven
- 1 ei S
- 50 g boter, in blokjes
- heel fijn gesneden bieslook, om mee te garneren
kaascrème
- 100 g oude kaas, geraspt
- 100 g mascarpone
- 100 g crème fraîche
- ½ tl dijonmosterd
- snuf cayennepeper
notentapenade
- 4 el olijfolie
- 2 grote uien, in halve ringen
- 120 g geroosterde amandelen, grof gehakt
- 2 tl balsamico-azijn
Instructies
- Verwarm de melk tot lauwwarm en voeg de gist toe. Laat staan tot de gist is opgelost. Meng in een kom de suiker en het venkelzaad door de bloem, voeg het ei en het melkmengsel toe. Kneed met de mixer met deeghaak tot de ingrediënten gemengd zijn. Voeg ½ tl zout en de boter toe en kneed het deeg op lage snelheid 15-20 min. tot het soepel is en los van de kom komt. Het is nog wat plakkerig, maar dat is goed. Dek af met een vochtige theedoek en laat 15 min. rusten. Je kunt dit ook met de hand doen. Bebloem je handen een beetje als het deeg te plakkerig is.
- Bestuif het werkblad heel licht met bloem. Verdeel het deeg in 6 gelijke stukken en rol met de muis van je hand tot egale bolletjes met gladde bovenkant. Leg met voldoende tussenruimte op een met bakpapier beklede bakplaat, bestrooi lichtjes met bloem tegen het plakken. Laat afgedekt met een vochtige theedoek 1-2 uur rijzen (zorg dat er genoeg ruimte zit tussen de theedoek en de bolletjes deeg). Of tot de bolletjes in volume zijn verdubbeld.
- Verwarm de oven voor op 210°C. Bak de broodjes in het midden van de oven 8-10 min. of tot ze licht goudbruin en gaar zijn. Laat afkoelen op een rooster.
- Verhit intussen voor de kaascrème de kaas met de mascarpone en crème fraîche op middelhoog vuur en laat in 5-8 min. al roerend de kaas smelten tot gladde saus. Breng de kaassaus op smaak met de mosterd, cayennepeper en zout en schep in de spuitzak. Laat afkoelen en opstijven in de koelkast.
- Verhit intussen voor de notentapenade de olijfolie in een koekenpan en voeg de uien met een snuf zout toe. Bak 15-20 min. op middelhoog vuur tot ze karamelliseren. Schep uit de pan in het hakbakje van de staafmixer. Voeg de amandelen en balsamico-azijn toe en maal fijn tot tapenade. Breng op smaak met peper en zout.
- Snijd aan de bovenkant van de broodjes een dun plakje af en hol de broodjes een beetje uit. Verdeel flink wat tapenade over de broodjes, spuit er een mooie toef kaascrème op en garneer met de fijngesneden bieslook. Dek af met de bovenkantjes van de broodjes.