Zacht-zoete spijs hoort bij december in een traditionele banketstaaf, gevulde speculaas of in een goed gevulde kerststol. Klassieke amandelspijs maak je van amandelen, suiker, ei en citroenrasp. Maar er zijn meer variaties. Eet je geen dierlijke producten of noten? Zelfs zonder ei en noten kun je spijs maken.
Amandelspijs of marsepein?
Spijs en marsepein verschillen enorm, al maak je ze allebei met amandelen en suiker. Marsepein maak je met poedersuiker en maal je extra fijn.
Spijs wordt gemaakt met kristalsuiker en wordt grover gemalen. De structuur van marsepein is dus veel gladder dan die van spijs. Aan spijs wordt citroenrasp en ei toegevoegd. Het wordt meestal gebruikt om mee te bakken. Marsepein eet je zo of gebruik je als vulling voor taart of bonbons. Marsepein wordt ook uitgerold en (vaak gekleurd) gebruikt om taart en gebakjes mee af te werken.
Zoete & bittere amandelen
Voor spijs gebruik je gewone rauwe (zoete) amandelen zonder velletje, dus ongebrande, blanke amandelen. Zoek voor spijs de lekkerste en verste amandelen die je
kunt vinden. Een tochtje naar een goede notenwinkel voor verse noten van topkwaliteit is de moeite waard, want oude amandelen drogen uit en kunnen ranzig smaken.
Amandelen blijven ± 1 jaar goed. Je bewaart ze het best goed afgesloten in de koelkast of vries ze in. Heb je geen blanke amandelen? Overgiet dan amandelen met vel met ruim kokend water en laat ze 10 min. weken. Daarna kun je ze makkelijk uit hun velletje knijpen. Dep ze droog voor gebruik. Spijs voor amaretti en bitter- koekjes maak je deels van bittere amandelen. Die kun je bij ruim gesorteerde notenwinkels kopen of online. Gebruik niet meer dan ± 3 bittere amandelen per recept, want ze bevatten cyanogene glycosiden waaruit het giftige blauwzuur ontstaat. Je kunt ook bitter amandelextract gebruiken (online te koop).
Kant-en-klaar?
Spijs is ook kant-en-klaar in de supermarkt te koop. De meeste soorten worden niet gemaakt met ei. Supermarkt- spijs is vrij droog van structuur en je moet het dan ook altijd nog mengen met ei, appelmoes of (plantaardige) melk. Het smaakt natuurlijk niet zo lekker als zelfgemaakte spijs, maar je kunt het op smaak brengen met extra citroenrasp en meer smaakmakers.
Er bestaat nep amandelspijs
Banketbakkersspijs is een goedkope versie van amandel- spijs. Het wordt vaak in gebak gebruikt. Een deel – en soms ook alle – van de amandelen wordt vervangen door gekookte witte bonen. Amandelaroma geeft het mengsel een lekkere smaak (zie recept hiernaast). Als je geen noten mag eten, is dit wel een goed alternatief.
Hoort ei erbij?
Voor gebak meng je spijs meestal nog met een ei voor extra binding en smeuïgheid. Als je vegan eet of liever geen ei gebruikt, kun je ei vervangen door ongezoete appelmoes of (plantaardige) melk.
Lekker laten rijpen
Spijs smaakt lekkerder als je het in de koelkast laat ‘rijpen’. De smaken kunnen dan goed mengen en het resultaat is nóg lekkerder. Maar als je echt haast hebt, hoeft dit natuurlijk niet.
Amandelspijs bewaren
Je kunt spijs goed afgedekt zo’n week in de koelkast bewaren. In de vriezer blijft spijs zeker 2 maanden goed.
zo ontdek je of er écht amandelspijs in je stol of staaf zit
Amandelspijs recept
Ingrediënten
- 250 blanke amandelen
- 250 g suiker
- rasp van 1 biocitroen
- 1 ei of 3 el ongezoete appelmoes of plantaardige melk
Instructies
- Doe alle ingrediënten in de kom van de keukenmachine en draai naar smaak tot een grove of gladdere massa. Laat 2 nachten afgedekt in de koelkast rusten.