John Apesos is oprichter van GROWx, een verticale boerderij aan de rand van Amsterdam. Hier produceert hij 24/7 eten met behulp van ledlicht. Onlangs breidde zijn bedrijf uit naar 2000 m2. Waarschijnlijk kan al in 2025 half Amsterdam hiervan eten!
Wij mochten de inspirerende Apesos interviewen.
Waar komt je drive vandaan?
Voordat ik naar Nederland kwam, werkte ik voor een Amerikaans bedrijf dat educatieve outdoorexpedities organiseert. Dit bracht me naar natuurgebieden over de hele wereld: de Rockies, het Amazonegebied in Ecuador en Peru, Patagonië en de eilanden in de Pacific. Daar merkte ik hoe slecht mensen in staat zijn om in harmonie met de natuur te leven, hoe we alles verknallen. Stranden die overspoeld zijn met troep, de plasticsoep in de oceaan, het kappen van het regenwoud, gletsjers die zich terugtrekken… ik kon én kan het niet aanzien. Het bracht me ertoe om geen enkel ‘spoor’ achter te laten op de wereldbol, alleen datgene te kopen en gebruiken wat ik nodig heb en uitsluitend bij bedrijven te werken die duurzaamheid nastreven.
Wat houdt verticale landbouw precies in?
Bij verticale landbouw groeien gewassen dag in dag uit, het hele jaar door, met behulp van ledlicht, in een soort van voedselflat. 50% van de wereldbevolking leeft in steden. Het zorgt voor een enorme foodprint als al het eten ingevlogen en vervoerd moet worden. Door verticale boerderijen direct naast stadscentra en stedelijke voedingsdistributiecentra neer te zetten – want de stad is waar iedereen in de toekomst zal zijn – beschikt iedereen over verse kruiden en groenten.
Hoe kwam je op het idee van de verticale boerderij?
Vóór GROWx werkte ik voor Lemnis Lighting, een ledbedrijf. Daar hoorde ik voor het eerst over verticale landbouw in de VS en Japan. Ik was direct enthousiast, verdiepte me erin en besloot een eigen verticale boerderij op te richten. Een revolutie in tuinbouwland Nederland.
Dat ging vast niet zonder slag of stoot?
Nee, dat ging stap voor stap. In het kort: ik bouwde met studenten een prototype in het innovatielab van de Hogeschool van Amsterdam, won in 2011 de TEDxAmsterdam Ideas Worth Doing Award en sloeg uiteindelijk een grote investeerder aan de haak, het Amsterdams Klimaat- en Energiefonds. Eigenlijk is de verticale boerderij geen uitvinding, maar een innovatie. Het voedselsysteem in Nederland werkt al uitstekend. Wij hebben dagelijks toegang tot gezond eten. Verticale landbouw is vooral een oplossing voor de rest van de wereld. Waarom Nederland dan toch de beste plek is om hiermee te beginnen, is de enorme kennis die we in huis hebben. Ons land is een van de grootste exporteurs van groenten en heeft de op een na beste landbouwuniversiteit ter wereld.
Wat zijn de voor- en nadelen van verticale landbouw?
Het is schone technologie. Aarde, zonlicht en bestrijdingsmiddelen zijn niet nodig, de teelt gebeurt in een gecontroleerde omgeving. Er kan 24/7 worden geproduceerd en de afstand van kweekbed tot bord is gering. Nadelen zijn er ook.De hoge kosten voor energie. En voedingsflats zullen veel groter moeten worden, om steden te kunnen bedienen.
Wat voor groenten kun je op deze manier telen?
Bladgroenten, eetbare bloemen, micro-groenten, paddenstoelen. We experimenteren voortdurend, aardbeien worden waarschijnlijk het eerste vruchtdragende gewas dat we gaan telen. Onze producten worden nu nog voornamelijk door chefs gekocht, maar eind dit jaar liggen ze ook in de supermarkt.
TEKST MARION DE BOER FOTOGRAFIE GROWX & FACEBOOK BEELD ISTOCK