Op Bali en Lombok wordt massaal jamu gedronken: een helende wonderdrank. Heftig is een understatement, maar gemixt met bruisend water is het een stuk toegankelijker en door de complexe smaak een goed alternatief voor alcohol.
Alcoholvrij borrelen: alles wat je wilt weten over de lekkerste drankjes
Helende drank
Voor elke kwaal is er een bijpassende jamu, een helende kruidendrank getrokken van allerlei pikante wortelspecerijen, zoals gember, kurkuma, galangal en andere lokale specerijen die weelderig groeien op de eilanden. Jamu is een begrip in Indonesië, er zijn speciale winkels, en op elke traditionele markt loop je een kruidenvrouw tegen het lijf die verschillende soorten flessen – of zakjes – verkoopt vanuit haar gevlochten mand.
What’s in a name?
Maureen Tan legt in haar kookboek Java uit dat vanwege het grote aantal fabrieken, Semarang ook wel bekend staat als de kota jamu, de kruidendrankenstad. ‘De naam jamu staat voor Java en voor ngramu, wat mixen betekent.’ De receptuur voor deze elixers is eeuwenoud en dateert uit het oude sultanaat Mataram. Het zou het schoonheidsgeheim zijn van de Indonesische vrouwen, dat is natuurlijk onzin, maar een fijne gedachte wanneer je een flink bittere jamu probeert weg te krijgen.
Hoe viezer, hoe gezonder
Vraag iemand met Indonesische roots naar jamu en je krijgt waarschijnlijk een traumatisch jeugdverhaal, over pikzwarte drankjes die gedronken moesten worden tegen kwaaltjes en verkoudheden. Want, schrijft Vanja van der Leeden: ‘hoe viezer, hoe gezonder, is het devies’. Vergelijk het met kippensoep: ben je ziek, of moet het voorkomen worden, dan drink je deze kruidendrank.
Jamu kunyit-asem
Gelukkig zijn er ook hele smakelijke varianten, waarvan de bekendste de jamu kunyit-asem is, een drank op basis van kurkuma en zure tamarinde. Vaak wordt er nog wat zwarte peper of pippali (lange peper) meegetrokken zodat de kurkuma beter opneembaar is, én het geeft de jamu een lekkere pittige kick.
The Good Jamu heeft de drank naar Nederland gehaald en in een modern jasje gestoken zodat wij er ook van kunnen genieten. Op hun website bieden ze allerlei mocktail recepten aan en kun je de drank bestellen. Het proberen waard!
