Uien zijn de basis van heel veel gerechten, dus de meeste keukenkastjes liggen er vól mee. Maar er zijn zo veel soorten dat het soms lastig kiezen is: de één is scherp, de ander juist zoet. Welke ui gebruik je nou voor welk gerecht? Wij zetten alle uien voor je op een rij.
De ui bestaat in vele vormen en maten. Rood, wit, bruin, klein, groot, enorm, plat, rond, ovaal en qua smaak van mild en zoet tot sterk en pittig. Elk land, elke streek kent eigen ui-soorten.
gewone gele ui
Een niet al te grote ui die vrij scherp van smaak is, maar toch ook iets zoets heeft. Vooral als je hem langzaam fruit op laag vuur. Deze ui voor ‘alledaags’ gebruik doet het goed als basis van stoof- en roerbak- gerechten en soep. De schil geeft als je het meetrekt met de bouillon een mooie, goudgele kleur.
franse uiensoep met croûtes
rode ui
De rode ui is iets zoeter dan de gele. De milde smaak en mooie kleur maken hem geschikt voor salades en andere rauwe toepassingen. Week rode ui voor een mildere smaak een halfuur in ruim water. Bij verhitten gaat de frisse kleur verloren.
grote witte ui
Deze grote ui bevat meer water en is daardoor lekker knapperig. De smaak van deze knapperige ui is vrij scherp. Heel geschikt om mee te roerbakken en ook fijn om te vullen. Of om in zijn geheel te stoven of te roosteren: als ze gaar zijn transformeert deze vlezige ui zich tot complex, zoet ‘uienvlees’.
zoete ui
De naam zegt het al: deze is lekker zoet en daarom geschikt om rauw te eten of om (Franse) uiensoep van te maken. De dikke lagen maken het ook een goede ui om gefrituurde uienringen van te maken.
sjalot
De sjalot is niet echt een ui, maar wel familie van. Niet heel scherp, een iets verfijndere en zoetere smaak dan ui. Als ze eenmaal gebakken zijn, ontwikkelen ze een zoete, pittige uiensmaak met een hint van knoflook. Gebruik rauwe sjalot fijngesnipperd in gerechten die maar een hint van ui nodig hebben.
gratin van sjalotten met px sherry, oregano en paprika-knoflookboter
delicious. maakte een podcast over ui waarin we je alles vertellen over deze fijne groente.
zilverui
Deze kleine uitjes in hun zilveren schilletje hebben een lekker stevige smaak. Onmisbaar ingrediënt in de klassieke boeuf bourguignon. Verse zilveruien zijn lastig te krijgen, meestal worden ze ingemaakt verkocht.
bosui
Een jonge ui waarvan de bol nog niet goed ontwikkeld is en waarvan het loof nog groen is. Bosui heeft een milde smaak.
lente-ui
Hetzelfde als een bosui, maar dan nóg jonger geoogst. Het bolletje is nog niet ontwikkeld en de lente-ui ziet er daarom uit als een lange dunne stengel. Lente-ui heeft een lichte uiensmaak. Bos- en lente-ui zijn perfect om rauw te gebruiken, om in te maken voor een snelle pickle, of om door een beslagje te halen en te frituren, of natuurlijk om te stoven of te grillen.
couscous van bloemkool, amandel en bosui
Productie en tekst: culinaire redactie delicious. Beeld: iStock