high on chai: zo maak je zelf de beste kop Indiase melkthee

Het borrelt in India! Dagelijks gaan er handenvol specerijen, theebladeren, en suiker – véél suiker – in grote pannen kokendhete melk. De masala chai die ervan getrokken wordt, is nergens hetzelfde maar overal even belangrijk. Met deze tips brouw je zelf thuis de lekkerste.

Masala chai is een slok comfort op het perron, een opgeluchte adempauze en zonder twijfel de oppepper die India op de been houdt. In Mumbai staat de melkthee zo strak van de cafeïne en gember dat je standaard een ‘cutting chai’ krijgt; een half glas. Slim, zo kan je er meerdere op een dag nippen.

Dit artikel komt uit ons wereldnummer. We reizen door de keukens van Frankrijk, Turkije en maken zelfs een stapje naar de Peruaans-Japanse fusionkeuken! Benieuwd naar de recepten? Bestel het magazine hier:

Chai avant la lettre: een korte geschiedenis

Voordat chai masala bekend wordt als chai masala (chai betekent ‘thee’ en masala ‘specerijenmix’) is er kadha, een eeuwenoud ayurvedisch specerijenbrouwsel om het lichaam in balans te brengen. Melk, suiker en thee komen pas rond 1930 in het kopje, een souvenir van de gecompliceerde, koloniale geschiedenis. In het kort: de aan thee verknochte Britten bezetten Assam en leggen ‘eigen’ theeplantages aan om het Chinese theemonopolie
te omzeilen. De nieuwe Indiase thee wordt goed gedronken in het thuisland, maar The East India Company is gretig: wat als we de Indiërs mede-theeverslaafd maken?

Met dit idee wordt goedkope thee uitgedeeld tijdens optochten en demonstraties. Arbeiders krijgen theepauzes en treincateraars ontvangen gratis theepotten. De campagne is zo’n succes dat tegen het eind van de 20ste eeuw de theedorst van de Indiër goed is voor meer dan 70% van de lokale productie! En de masala? Chaiwallas – straatverkopers – zijn de Ayurvedische recepten niet vergeten en voegen gember, peper en meer verwarmende specerijen toe voor de gezondheid, maar vooral om de straffe thee drinkbaar te maken. Het werkt: masala chai blijft!

Chai masala tips

• Bestel nooit een ‘chai thee’, daarmee zeg je eigenlijk ‘thee thee’. Wel is het verstandig om een ‘chai masala’ te bestellen. Zonder die laatste toevoeging is de kans groot dat je enkel zwarte thee met melk en suiker krijgt.

• Klasse, smaak en traditie (het recept van oma raak je niet aan) én wat voor handen is, bepalen de masala. In Mumbai zijn kardemom, verse gember, peper, kaneel en kruidnagel favoriet, Parsen drinken chai met munt, rozenblaadjes, soms citroengras. In het noorden vind je meer saffraan en roze noon chai: groene thee met baksoda en kardemom. Oftewel: de masala is een spiegel van je persoonlijke voorkeuren. Durf te experimenteren! Anand, een vriend uit India, voegt zelfs hartige ajwain en laurier toe aan zijn thee.

• Een masala recept voor chai die ik zelf erg graag maak: vijzel of pulseer in een elektrische koffiemolen 5 g gemalen cassia kaneel, 3 g hele kardemompeulen, 5 g gedroogde hele gember, 1/4 tl zwarte peper, 1/2 tl kruidnagel en 1/2 tl venkelzaad. De specerijen hoeven niet helemaal fijn gemalen te worden, want uiteindelijk zeef je de specerijen eruit. Bekijk ook dit recept.

• Voor de lekkerste masala chai kneus je verse, onbespoten specerijen (kardemom is bijvoorbeeld maar twee jaar houdbaar) even kort in een vijzel, zodat de aroma’s sneller vrijkomen. 

• Kook eerst de specerijen en geraspte verse gember voordat je de melk – in een 1:1 verhouding met het water -, suiker en thee meekookt. Niet alleen trekken de specerijen daardoor beter, ook voorkom je dat de melk schift vanwege de enzymen in gember. Dit geldt uiteraard niet voor plantaardige melk.

• Kook de thee niet langer dan 5 minuten, en gebruik voor 1 kop, 1-2 theelepels CTC Assam: Indiase thee vernoemd naar de verwerkingsmethode crush, tear, curl. Delicatere thee zoals Darjeeling is niet opgewassen tegen het geweld van de specerijen. 

Zoete recepten met chai masala

chai-spice tulband met amandelen & kardemomglazuur
Elk feestje verdient een taart, of andersom! En dan het liefst deze tulband! Dus kies maar uit en vier ons jubileum mee met een taart naar jouw smaak: van rijk & romig tot klein & verfijnd, van royaal & robuust tot fris & fruitig.
Je vindt ze allemaal in het november-nummer van delicious. dat nu nog in de winkels ligt. Hieronder een preview van de chai-spice tulband met amandelen en kardemomglazuur.
naar recept
tulband kersttaart kersttulband
chai-courgettecake
Specerijen in plaats van suiker, boekweitmeel in plaats van bloem en notenolie in plaats van boter… Bakken zonder suiker, gluten en zuivel is het proberen waard. Proef de smaken van deze heerlijke chai-courgettecake maar!
naar recept
chai-courgettecake - delicious
chai-brownies met kardemom-karamelsinaasappels
Als er om 4 uur wat zoets uit de testkeuken komt, zijn we blij. Helemaal happy werden we van deze chai-brownies met kruidige sinaasappels en een flinke dot dikke Griekse yoghurt erop.
naar recept
chai-brownies-delicious
chai masala
FOTOGRAFIE: INGO VALENTE