Matcha, de poedervormige groene thee, heeft in rap tempo de Westerse wereld verleid met haar theatrale kleur en meng- en drinkrituelen. Klop erop los, en meng de thee met water, melk óf maak er ijsjes, cake en cocktails mee – want matcha is zowel drank als culi-ingrediënt!
Matcha mag dan nu populair zijn, het is zeker niet nieuw! Het ritueel waarbij je fijngemalen jonge theebladeren tot leven wekt in een heldere groene warme (of tegenwoordig koude) drank bestaat al eeuwen; vóór de Ming-dynastie was poederthee zelfs de norm.
Wat is matcha precies?
Als je een blikje opentrekt met het groene poeder, heb je eigenlijk de hele bladeren van de theeplant in je hand. Matcha wordt uitsluitend in Japan geproduceerd en begint op een vergelijkbare manier als gyokuro (groene thee).
De theeplanten worden in de schaduw gekweekt om de bladeren te verduisteren, en alleen de hoogste kwaliteit knoppen worden geoogst. De bladeren worden vervolgens plat gedroogd als tencha-thee, waarna ze worden ontnerfd en gemalen op stenen molens tot matcha.
Gezondheidsvoordelen
In tegenstelling tot losse thee – die je in een zakje een paar keer om en neer beweegt in een kop heet water en daarna in de prullenbak zwiept – consumeer je bij matcha het hele blad, en daarmee alle aanwezige voedingsstoffen en antioxidanten.
Dat verklaart waarom er zoveel koffiedrinkers over zijn gestapt op matcha latte’s. Het stofje L-theanine, een aminozuur, geeft niet zoals cafeïne je energielevels een stoot, met de bijkomstige nervositeit als gevolg, maar zou zogezegd zorgen voor een kalme, langdurige energy boost.
Green is the theme
Traditioneel wordt matcha bereid door het poeder op te kloppen met heet (maar niet kokend) water in een theekom (chawan) met een bamboeklopper (chasen). Dit gebeurt in de Japanse theeceremonie, waarin zowel dikke (koicha) als dunne (usucha) varianten worden geserveerd. De bereiding lijkt eenvoudig, maar perfectie vraagt oefening – het schuim moet precies goed zijn, en de watertemperatuur rond de 80-82°C om bitterheid te voorkomen.
Je mag de traditie ook compleet loslaten en zelf experimenteren met het poeder in gerechten. Denk aan ijs, koekjes, broodjes, zout en zelfs in panna cotta of tiramisu. Fan van koude drankjes met rietjes en rinkelende ijsklonten? Bestel dan een ‘iced matcha’ in een hippe koffiezaak.
Verschillende ‘grades’
Als je wil bepalen welke matchapoeders tot de absolute top horen moet je je eerst verdiepen in de zogenaamde ‘grades’. Er is namelijk een groot verschil tussen een ceremoniële- en culinaire matcha, waarbij de eerste van de hoogste kwaliteit is en het meest geschikt om puur te drinken.
Deze bladeren zijn afkomstig van de eerste oogst van het jaar, wat zorgt voor een rijkere smaak, meer voedingsstoffen en een intensere kleur. Ceremoniële matcha – de naam zegt het al – is waardig om te gebruiken in chado, de Japanse theeceremonie.
Culinaire matcha is prima om mee te koken; het wordt gemaakt van latere oogsten waardoor het minder gelaagdheid heeft in smaak.
Waar je op moet letten als je zelf matcha koopt
Veel van deze matcha’s komen uit Uji, een regio waar al sinds de 16e eeuw matcha wordt verbouwd. Kijk daarom naar de verpakking van je matcha en zoek naar de naam van de boer en de herkomst – bij voorkeur niet alleen Japan maar ook Uji, Fukuoka, Aichi of de nieuwere matcha-steden Kagoshima en Shizuoka, waar veel biologische matcha vandaan komt.
Ook wil je het liefst een 100% puur matchapoeder kopen zonder antiklontermiddelen of suiker. Wat betreft de houdbaarheidsdatum: matcha rijpt niet zoals een wijn, dus consumeer het zo snel mogelijk na aankoop. Bij hoogwaardige merken wordt aangeraden om het binnen een maand na openen te gebruiken.
Hoe smaakt het eigenlijk?
De smaak van matcha varieert van romig en mild (bij hoge kwaliteit) tot scherp met meer bitter (bij lagere kwaliteit). Het is rijk, aards, nootachtig en licht vegetaal (grassig), met een volle umami-body. Elke slok brengt verschillende lagen naar voren – van een gladde start tot een zoetige afdronk. Maar ook hier geldt: elke drinker verlangt een andere smaak. Ga dus op zoek naar een merk waar jij blij van wordt!
3 recepten met matcha
Lees zeker dit artikel: waarom te veel groene thee niet gezond voor je is