van kamado tot tafelgrill: zo kies je de beste barbecue

Sta je op het punt (eindelijk) een serieuze barbecue aan te schaffen, of ben je er aan toe om je oude barbecue te vervangen? Zoek dan niet verder. Barbecueën hoeft helemaal niet moeilijk te zijn, maar je moet wel weten welke barbecue het beste bij jouw kookstijl past.

Ben je een hot & fast griller pur sang, een echte warm én koud roker of bereid je jouw gerechten liever low & slow? Kies je old school hout of houtskool als brandstof, of is gas of elektrisch meer jouw ding? Wil je binnen barbecueën of buiten en doe je het met veel plezier in de zomer, of ga je er juist het hele jaar voor? Noem ons barbecue matchmakers want delicious. helpt jou een handje op weg bij de aankoop van de perfecte barbecue!

Elektrisch barbecueën, met gas of toch houtskool?

Waar de keuzes om binnen te koken vrij beperkt zijn (gas, elektrisch of inductie), kom je bij buiten koken opeens voor een breed scala opties te staan: wil je bijvoorbeeld wel of niet een vervoerbare barbecue, en gaat je voorkeur uit naar een gasbarbecue, een elektrische grill, of wacht, hoeveel verschillende barbecue varianten zijn er überhaupt? Vrees niet, we lopen de opties samen met je langs, zodat je zelf een weloverwogen keuze kunt maken. 

Barbecues per niveau

We delen de soorten barbecues op in drie niveau’s: barbecues voor beginners, barbecues voor gevorderden en grillgereedschap voor open-vuurexperts. 

Beginners 

Voor het gemak gaan we er vanuit dat je, als beginnende bbq’er, niet direct voor hele grote groepen zal koken. Een barbecue van bescheiden formaat is daarom heel geschikt. Die past altijd wel in de tuin, op het balkon of het terras. Ook is het handig om klein te beginnen wanneer je niet zeker weet welke stijl van bereiding je het beste ligt. Zo kun je in een later stadium makkelijk switchen van systeem, mocht dat nodig zijn. Kleine barbecues zijn er in verschillende soorten: zowel op gas en elektrisch als klassiek met (Japans) houtskool. 

Ketelgrill

Misschien wel het meest bekende model in het Nederlandse barbecuelandschap: de ketelbarbecue. Hij is ook bekend onder de naam kogelbarbecue, maar het komt op hetzelfde neer. De barbecue is gemaakt van metaal in de vorm van een bol. De barbecue heeft een onderkant met grilloppervlak en een deksel, waarmee je hem kunt afsluiten. Het liefst vul je hem met goede houtskool, of briketten: werkt net zo goed.

Een ketel of kogel is zeer geschikt om hot & fast op te werken en je kunt er direct en indirect mee grillen. Roken is ook mogelijk op dit model, maar houd er wel rekening mee dat dit makkelijker gaat op een grotere ketelbarbecue dan op een kleiner model. Ketel- of kogelbarbecues zijn over het algemeen vrij betaalbaar en makkelijk in gebruik. Qua uitbreiding op het gebied van accessoires en bereidingstechniek ben je redelijk beperkt, maar als je daar geen behoefte aan hebt is het een prima barbecue om mee te werken.

Elektrische barbecue

Heb je tot nu toe weinig goede ervaringen gehad met barbecueën? Dan is de kans groot dat dat kwam omdat de brandstof van de barbecue niet goed was aangestoken, of de temperatuur van de barbecue teveel schommelde. Dat overkomt de beste, want het vereist nou eenmaal wat kennis en aandacht. 

Met een elektrische barbecue omzeil je dat probleem: zowel de ontsteking als verwarming vinden op een elektrische manier plaats. Dit betekent dat er geen vlammen aan te pas komen, waardoor er ook maar minimale rookontwikkeling is. Dat is ideaal wanneer je niet zo dol bent op rook, en pluspunt: je ontlast er de buren mee.

Elektrische barbecues worden snel en gelijkmatig warm. Gaat je voorkeur uit naar elektrisch barbecueën, maar wil je óók rooksmaak geven aan je gerecht? Plaats dan een aluminium bak met rooksnippers (smokerbox) in de barbecue en zorg dat je deze afsluit met een klep. Een verlengsnoer kan handig zijn wanneer je de barbecue in een grote tuin wilt gebruiken, want voor deze barbecue heb je – je raadt het al – stroom nodig. 

Gasbarbecue

Net als bij de elektrische barbecue, gaat het aansteken en op temperatuur brengen van een gasbarbecue sneller en makkelijker dan bij een houtskool- of briketten barbecue. In tegenstelling tot een elektrische barbecue, werk je bij een gasbarbecue wel met open vuur.

Je kunt zo’n barbecue het beste zien als een gasfornuis deluxe, omdat je er naast (in)direct grillen ook op kunt wokken, bakken en koken – ongeveer zoals je op een gasfornuis zou doen. Ook bij een gasbarbecue ontstaat er minimale rookontwikkeling: dit maakt hem geschikt voor binnenplaatsen en andere plekken waar je rekening wil houden met de omwonenden. Zorg wel dat je altijd een goedgevulde gasfles achter de hand hebt, want anders wordt barbecueën erg lastig. 

Tafelbarbecue

Beschik je over beperkte ruimte om te barbecuen? Dan is een tafelbarbecue je beste vriend. Deze bescheiden modelletjes zorgen ervoor dat je wél van dat lekkere barbecue-gevoel kunt genieten, zonder je tuintje of balkon te hoeven verbouwen.

Tafelbarbecues zijn er in verschillende uitvoeringen: zowel elektrisch en op gas, als ‘klassiek’ met houtskool. Zo kun je bijvoorbeeld kiezen voor de Joy Stove: een compacte houtskoolbarbecue van gegoten aluminium, wat afkomstig is van gerecycled materiaal. Je kunt natuurlijk ook gaan voor een kleine kamado: zo heb je het comfort van goed materiaal, zonder al teveel geld kwijt te zijn aan kolen en accessoires. Deze barbecues zijn perfect om te transporteren (wel eerst even laten afkoelen natuurlijk), waardoor je ook in een buitengebied of op vakantie lekker los kunt met open vuur. 

Pellet barbecue

De naam verklapt het al een beetje, want deze barbecue vul je met hout (pellets)! Dat klinkt enigszins intimiderend, maar je hebt er heel weinig werk aan. Pellets zijn in dit geval niet de houtconstructies die nu ook vaak als tuinmeubilair dienen: het zijn korrels van geperst hout. 

De eerste pelletgrills werden gebouwd door Traeger, in tijden dat olie schaars was. De houtkachels van Traeger werkten op pellets in plaats van olie, waardoor het idee voor een barbecue die op dezelfde brandstof werkte, was geboren. Er werd patent aangevraagd op een barbecue met elektrische ontsteking, net als de houtkachels die Traeger al produceerde. Dat patent is inmiddels verlopen, waardoor er veel andere merken zijn die ook goede pelletgrills maken. 

Een pelletgrill werkt zo: je vult de hopper, een bak aan de zijkant van de barbecue, met voldoende pellets voor de barbecuesessie. De pellets worden met behulp van een wormwiel naar de verbrandingskamer van de barbecue geleid. Hier bevindt zich een gloeispiraal die de pellets laat ontbranden. In de barbecue zit ook een ventilator, die zorgt voor de juiste stroom van luchttoevoer. De temperatuur wordt automatisch geregeld (tegenwoordig gewoon via wifi of bluetooth), waardoor je makkelijk weg kunt bij de barbecue. 

Qua formaat is hij fors, maar hij is makkelijk in gebruik en duurzaam als het op brandstof aankomt. Ook wat betreft veiligheid en isolatie zit zo’n pelletbarbecue goed in elkaar, waardoor het een goed model is om mee te starten. Zorg wel dat je pellets gebruikt die speciaal voor het barbecueën bestemd zijn: pellets voor houtkachels kunnen stoffen bevatten die niet geschikt zijn om eten boven te bereiden. 

Dit type is geschikt voor verschillende bereidingstechnieken: van indirect grillen tot roken, je kunt erg veel met een pelletbarbecue. Houd er wel rekening mee dat je op zo’n systeem niet werkt met vlammen en open vuur, dus als je écht wilt grillen (inclusief zwarte streepjes op groenten en vlees), heb je een ander barbecuesysteem nodig. Een pelletgrill kun je qua techniek het beste vergelijken met een convectie-oven, maar dan plús subtiele rooksmaak. 

Zorg dat je een stopcontact in de buurt hebt, stel de gewenste temperatuur in en alles wordt digitaal geregeld. 

Gevorderde barbecuers 

Satébarbecue

De naam geeft het al een beetje weg… Deze barbecue kies je wanneer je helemaal wild wordt van groenten en vlees op spiesjes. De smalle, metalen barbecue (meestal op hoge poten, maar soms ook als tafelmodel) wordt gevuld met houtskool, waar je de spiesen direct boven plaatst. De uiteinden van de metalen of houten spiesen rusten op de randen van de barbecue, waardoor er geen grillrooster nodig is. Hierdoor is er geen contact tussen de ingrediënten en het ijzer, waardoor het er ook niet aan kan blijven plakken!

Deze barbecue is behoorlijk niche, want hij valt echt in de categorie hot & fast. Andere bereidingstechnieken dan  direct grillen moet je niet op deze barbecue willen toepassen. Kookboekenauteur Vanja van der Leeden ontwikkelde zelf zo’n barbecue voor puristen, maar deze wordt momenteel niet meer geproduceerd. Wel kun je bij webshops verschillende modellen krijgen.

Japanse tafelgrill

Deze kleine barbecues kun je zelfs binnen gebruiken, onder de afzuigkap, mits je gebruik maakt van de juiste soort houtskool: binchotan. Deze speciale soort houtskool is ontzettend prijzig omdat de productie ervan kostbaar is en veel tijd in beslag neemt. Ook vereist het werken met binchotan enige ervaring, want de hardheid van de houtskool zorgt ervoor dat het aansteken ervan wat meer moeite (en geduld) kost. Het is de meest exclusieve soort die er bestaat, maar er zijn ook alternatieven van Indonesische makelij verkrijgbaar, zoals Aramaru. 

Door zo’n yakitori barbecue, hibachi grill of konro te vullen met binchotan houtskool, komt er maar weinig rook vrij. Het vet dat van het rooster op de houtskool druppelt geeft echter wel rook en geur af, maar met een sterke afzuigkap hoeft dat geen probleem te zijn.

Kamado of keramische barbecue

De van oorsprong Oost-Aziatische barbecue is inmiddels één van de meest populaire barbecues. Een kamado (Japans voor ‘haard’ of ‘oven’) of keramische barbecue kun je het beste vergelijken met een oven, omdat de isolerende werking van het materiaal ervoor zorgt dat de temperatuur in de barbecue stabiel blijft. Het is een barbecue die heel geschikt is voor zowel beginners en gevorderden als experts, omdat je op een kamado makkelijk en snel leert om het vuur te controleren. Eenmaal aangestoken kan er niet zoveel meer fout gaan en hoe vaker je op een kamado kookt, hoe beter je er in wordt.

Met elk gebruik wordt zo’n keramische barbecue ook stabieler. Dat zit zo: doordat het witte, ongeglazuurde keramiek aan de binnenzijde bij elk gebruik donkerder kleurt, ontstaat een zwarte laag. Deze zorgt voor een goede en stabiele verdeling van de warmte in de barbecue. Je kunt keramische barbecues in theorie helemaal schoonbranden, maar met het oog op stabiele werking en garing is het juist beter om dat niet (te vaak) te doen. 

Met de luchtgaten aan de onder- en bovenkant valt de temperatuur nauwkeurig te regelen: met een klein tikje verder open of dicht zet je zo’n barbecue gewoon een graad hoger of lager. Deze barbecues gaan heel lang mee, zijn makkelijk te onderhouden en duurzaam in gebruik, waardoor je er geen onnodige kilo’s houtskool doorheen jaagt. 

De keramische barbecue staat bekend om de typische smaak die je mee kunt geven aan je gerechten, door rookhout of rooksnippers of rookmot te gebruiken. Kamado’s zijn erg veelzijdig, omdat je met behulp van verschillende accessoires eenvoudig kunt wisselen tussen bereidingstechnieken. Je kunt heet en snel grillen op een rvs-rooster of kiezen voor een stevige maillardreactie door middel van een gietijzeren rooster.

Maar met een kamado kun je ook lekker traag en indirect garen, roken en nog veel meer. Zo zijn er rotisserie-onderdelen verkrijgbaar, waardoor je in je eigen tuin een kippetje van ’s spit maakt. Denk ook aan een voorverwarmde pizzasteen voor de lekkerste krokante bodem of gebruik diezelfde steen (maar dan koud) wanneer je zoete baksels wilt maken op de barbecue waarvan de bodem perfect gaar wordt. Zei er iemand smeuïge brownies met een subtiele rooksmaak?

Met de groeiende populariteit van kamado’s, lijken dit soort barbecues op iedere hoek van de straat verkrijgbaar te zijn. Van grijs en rood tot zwart en groen: ze lijken hetzelfde, maar zijn dat niet. Er zit wel degelijk verschil in kwaliteit! Denk hierbij aan de manier waarop de barbecues zelf geproduceerd zijn, maar ook aan de kwaliteit van de accessoires die je nodig hebt om te kunnen wisselen tussen bereidingstechnieken. De ingebouwde temperatuurmeters kunnen bij goedkope modellen echt een probleem vormen: daardoor doe je er goed aan om een extra temperatuurmeter aan te schaffen (denk aan een eenvoudige oventhermometer, maar ook aan een luxe model zoals de Meater). Ook de afsluitende werking van het vilt laat in de lagere prijsklassen te wensen over waardoor de waardevolle, isolerende eigenschap van het keramiek deels wordt opgeheven.

Doe dus goed onderzoek naar het merk van de keramische barbecue die je wil aanschaffen. Radar van Avrotros deed al eens zo’n onderzoek, dat kun je hier terugzien. Onthoud dat goedkoop vaak duurkoop is. Ga je voor een serieuze, degelijke keramische barbecue? Investeer dan in een exemplaar waarvan je weet dat hij lang meegaat en kwalitatief dik in orde is, zoals een Big Green Egg.

Open-vuurexperts 

Offset smokers

Voor de echte cowgirls en -boys onder ons is dit hét apparaat. Met zo’n barbecue in je tuin waan je je linea recta in Amerikaanse sferen en koken op een smoker kan behoorlijk uitdagend zijn. In tegenstelling tot kleinere, meer doorsnee barbecues is deze barbecue niet geschikt voor hamburgers en satestokjes. De garing vindt hier slow & steady plaats, doormiddel van het roken van de etenswaren. Dit kan zowel warm als koud: koud roken gaat op een offset smoker makkelijker dan in bijvoorbeeld een kamado of ketelbarbecue. Dit komt doordat de ruimte waar de rook wordt gecreëerd losstaat van de ruimte waar daadwerkelijk gerookt wordt. Deze verschillende kamers zorgen ervoor dat je de temperatuur nauwkeurig kunt regelen. 

Het belangrijkste bij een smoker of rookbarbecue? If you’re looking, it ain’t cooking! Houd de barbecue zoveel mogelijk gesloten, op die manier blijft de kenmerkende rooksmaak in de barbecue in plaats van dat hij vervliegt. Dat is niet alleen smaaktechnisch, maar ook omwille van het regelen van de temperatuur, van groot belang. 

Een smoker voed je met brandstof die zo puur mogelijk is: gebruik houtskool van hoge kwaliteit of gebruik stukken hout. Net als bij een kamado, is het verstandig om een smoker in te branden, hiermee creëer je een beschermlaag aan de binnenkant van de barbecue. Verschil met de kamado: deze laag beschermt de barbecue tegen roest. 

Santa maria grill

Deze grill, ook wel Argentijnse grill genoemd, is kenmerkend vanwege zijn minimalisme. Een bak met kolen of hout, 2 spijlen, een rooster en een vliegwiel is alles wat je nodig hebt. Koken doe je boven houtskool of stukken hout, op een grof rooster of een stalen plaat. Het kookoppervlak is in hoogte verstelbaar, waardoor invloed kunt uitoefenen op de manier van garing. Dit soort barbecues zijn log en niet geschikt om op te roken (afsluiten gaat namelijk niet), maar voor de echte grillfanaten zijn ze het summum van koken met vuur. 

Buitenhaard

Is het een barbecue, een oven, of iets daartussenin? Ze zijn er niet alleen als pizza-ovens, maar kunnen ook in de vorm van een buitenkachel of tuinhaard komen. Één ding weten we wel: voor zo’n model moet je uit het juiste hout gesneden zijn. Het aansteken vergt namelijk aardig wat geduld. Met een laagje as, goede aanmaakblokjes en kwalitatief hoogwaardig, droog hout gaat dat het makkelijkst.

Deze barbecues zijn meestal gemaakt van cortenstaal, wat niet alleen lekker lang meegaat, maar ook fijn oogt in een mooie tuin. Er bestaan open modellen en modellen die je kunt afsluiten, waarmee je een echte ‘buitenoven’ creëert. Op een barbecue als deze maak je de lekkerste verse pizza’s, in klei verpakte groenten en stoofschotels. Ga je voor een model inclusief grillrooster en/of bakplaat? Dan ben je van alle gemakken voorzien en kun je het hele jaar door heerlijk barbecuen.

Vuurschaal

Wil je niet hoeven kiezen tussen een kunstobject óf een barbecue in je tuin? Dan is een vuurschaal zoals Ofyr het beste van beide werelden. De konische barbecue is een lust voor het oog en zit vernuftiger in elkaar dan je denkt. De rand van de vuurschaal doet dienst als grilloppervlak.

Barbecueën doe je bij voorkeur met (goed, droog) hout, of een combinatie van hout en houtskool. Afhankelijk van de locatie van de brandstof in de schaal, creëer je verschillende temperatuurzones. Zo kun je direct én indirect barbecuen. Op de grillplaat plaats je net zo makkelijk een pan, waardoor stoven op deze barbecue tot de mogelijkheden behoort. Er bestaan ook accessoires om aan het spit te kunnen grillen, of om de meeste verse pizza’s te bereiden. Ben je klaar met barbecuen? Dan transformeert de schaal automatisch in een aangename buitenhaard: perfect voor lange, lome zomeravonden of barbecue-sessies in de winter. 

Koken in een kuil

Het is misschien niet iets wat je heel snel in je eigen tuin zou doen, maar het kán wel! Deze ultiem klassieke vorm van buiten koken zien we steeds vaker terugkomen in restaurants en keukens met een rustieke inslag, zoals bij Bohiem in de Flevopolder.

In vele windstreken is wel zo’n geaarde garingstechniek te vinden: van hangi in Nieuw-Zeeland tot de Mexicaanse ‘pib’. En dat is niet voor niets, want een warme holte in de grond is een ontzettend efficiënte manier om warmte vast te houden. De manier van koken is dan ook erg geschikt voor low & slow en het stoven en garen van ingrediënten in hun eigen vocht. Van alle barbecue-soorten is dit degene met het grootste verrassingseffect, want je weet pas echt wat je gemaakt hebt zodra je de secuur afgedekte kuil weer openmaakt. Hier heb je dus wel wat spreekwoordelijke ballen voor nodig, en om teleurstelling te voorkomen is het fijn als je al wat buitenkook-ervaring in de vingers hebt. Zoek je een uitdaging? Dan is dit de open-vuurtechniek van je dromen!

Beelden: Unsplash, Big Green Egg, Ofyr en Google

soorten barbecues