z – van za’atar tot zwoerd

Za’atar is een Midden-Oosters specerijenmengsel, te koop bij Turkse, Marokkaanse en Midden-Oosterse winkels en online. Of maak het zelf van 30 g gemalen sumakbessen (zie Sumak), 60 g geroosterd sesamzaad en 30 g gekneusde, gedroogde tijm en/of oregano.

Zalmeitjes zijn in potjes verkrijgbaar bij delicatessenzaken en viswinkels.

Zeeuwse bloem is bloem gemalen van tarwekorrels die in het Zeeuwse zeeklimaat zijn geteeld. Zeeuwse bloem heeft een laag glutengehalte en is vooral geschikt voor gebak en niet voor het bakken van brood. Het geeft typisch Nederlandse koekjes als sprits en speculaas hun brosse, luchtige structuur. Je kunt het kopen bij sommige bakkers of bij sommige molens die zelf hun graan malen. Gebruik ter vervanging patentbloem.

Zesteur: een simpele tool waarmee je dikke of dunne slierten van citrusschil af kunt trekken. Te koop bij kookwinkels. Zorg dat je het wit van de citrusvrucht zo min mogelijk meeneemt – dat is namelijk bitter van smaak. Als je geen zesteur hebt, schil dan met een heel scherp mes de citrusschil dun van de vrucht en snijd die afgesneden schil in hele fijne reepjes.

Zilverpillen zijn te vinden in de supermarkt, bij winkels met bakdecoraties of online te  bestellen.

Zoete aardappel (bataat) wordt veel in de Surinaamse keuken gebruikt. Er zijn verschillende soorten, met wit, geel en oranje vruchtvlees. Zoete aardappelen zijn steeds beter verkrijgbaar in de supermarkt. Gebruik eventueel gewone grote vastkokende aardappels, die zijn wel veel minder zoet.

Zoete gecondenseerde melk is in blik te koop bij veel supermarkten (bij de koffiemelk) en bij de meeste toko’s.

Zoethout is de gedroogde wortelstok van een Zuid-Europese plant en wordt ook veel bij de dropproductie gebruikt. Verkrijgbaar bij natuurwinkel of drogist.

Zuiveringszout = baking soda = soda-bicarbonaat = natriumbicarbonaat = dubbelkoolzure soda. Kijk bij baking soda.

Zuring is een kruidachtige plant (er zijn erg veel variëteiten) die in het wild op arme grond groeit. De jonge blaadjes van veldzuring zijn heerlijk, met een mooi zuurtje erin. Je kunt het blad bijvoorbeeld verwerken in een salade of stoven voor in een saus. In Nederland is zuring ook bij ruim gesorteerde groentewinkels te koop. Als alternatief kun je evt. waterkers of spinazie nemen, maar de smaak daarvan is niet echt zuur. In de Belgische keuken wordt zuring – of zurkel, zoals ze het daar noemen – gebruikt in sommige klassieke gerechten, o.a. paling in het groen.

Zuurbessen of berberisbessen zijn zure, gedroogde bessen, verkrijgbaar bij Midden-Oosterse winkels. Je kunt ze eventueel vervangen door sumak of verse of gedroogde granaatappelpitjes. Zuurbessen zijn niet hetzelfde als sumakbessen.

Zuurdesembrood wordt bereid zonder gist en rijst langzaam en door natuurlijke fermentatie. Hierdoor heeft zuurdesembrood een licht-zure smaak en is het makkelijker verteerbaar. Afhankelijk van de bakker en het soort meel (het kan van allerlei granen worden gemaakt) is de smaak minder of meer zuur. Zuurdesembrood is steeds beter verkrijgbaar, soms zelfs in de supermarkt.

Zwarte rijstazijn is azijn op basis van gefermenteerde kleefrijst en zout. De kleur is heel donkerbruin tot zwart en de smaak is heel aromatisch en pittig. Doordat het van gefermenteerde kleefrijst wordt gemaakt, zijn de smaken zuur en umami erg aanwezig. Het wordt toegevoegd in roerbakgerechten met sojasaus, mee gestoofd in suddergerechten en gebruikt in dipsauzen. Het is eventueel te vervangen door balsamico. Je vindt het bij de toko.

Zwart mosterdzaad is te koop bij sommige toko’s, De zaadjes zijn iets groter dan bruin mosterdzaad, maar verschillen nauwelijks in smaak; het zwarte zaad zou iets sterker van smaak zijn. Het kan goed worden vervangen door bruin mosterdzaad.

Zwart sesamzaad is te koop bij sommige toko’s, natuurwinkels en goed gesorteerde supermarkten. De smaak is wat sterker dan die van wit of lichtbruin sesamzaad. In de Japanse keuken wordt het veel gebruikt voor sushi. Er is ook geroosterd sesamzaad te koop, dat heeft meestal een iets donkerder kleur en een licht gebrande, nootachtige smaak.

Zwoerd is de buitenste, stevige laag die aan het spek van het varken vastzit; in wezen de huid. Varkensvlees wordt niet standaard met zwoerd verkocht, dus bestel vlees met het zwoerd er nog aan tijdig bij de slager.